A101 ve BİM rekabeti çerçevesinde ticaretin aldığı yeni şekil...
Wall Mart süpermarket zinciri Çin'e
mağazalar açtığında başa baş noktasına gelebilmek için 5 yıl beklemek zorunda
kalmıştı. Neyse ki, ülkemizde de ticaret bu kadar zor bir yatırım ve tecrübe
birikimine doğru gidiş gösteriyor. Bim, kar eder konuma gelmesi için belirli
bir mağaza sayısına ulaşması gerekiyordu ki en büyük gücü olan " satın
alma avantajını " yakalayabilsin.
A101 mağazaları, BİM benzeri mağazalar kurarak bir anlamda imaj transferi
ile tüketicideki hazır imaja oynadı. A101,
Bim' in altarnatifi ya da muadili olmak istemiyorsa zamanla bir yol
ayrımına girmesi ve kendisini farklılaştırması gerekecektir.
"Toptan fiyatına perakende"
ile "harca harca bitmez" aynı noktada buluşan mesajlardır. Mesajın da
ötesinde mağaza kurgusu, tüketiciye ulaşmak için kullanılan sürekli değişen aktüel
ürün mantığı çok fazla benzeşme gösteriyor. Eğer a101 , Bim yola çıktıktan 1-2
yıl sonra değil de 10 yıl sonra aynı mantıkta pazara giriş yapmış olsaydı
başarılı olamazdı.
Bim, piyasada bir boşluk ve
yeni tüketicinin talebini gördü ancak henüz pazar doygunluğuna ulaşamadı,
tüketiciyle iletişim ve bağ noktasında gerekli zamanı harcamadı. Bim ve A101
bir süre sonra mutlaka ayrışma yaşayacak, farklı noktalara odaklanacaklardır.
Aynı noktada savaşmak zamanla kar marjını düşürecek ve gereksiz bir rekabet
yaratacaktır. Bu iki firmanın deneyimi ve varlığı gibi faktörler zamanla daha
da olgunlaşacak 3. bir rakip girişi neredeyse imkansız olacaktır. Arkadan gelen
3. Rakip daha farklı bir tüketici kitlesini , daha farklı bir noktadan
yakalayabilir ancak...
Ticarette işler giderek
zorlaşıyor ancak bu zorluk başarılı firmalar açısından bir avantajdır. Eğer,
bir firma pazara kolaylıkla giremiyorsa , belirli bir yatırım maliyeti ve zaman
gerekiyorsa, bu size yarattığınız pazarda yatırımlarınızın karşılığını almak ve
kara geçmek için yeterli imkanı sağlar. Serseri müdahaleler ve girişimlerin önü
kesilmiş olur. Coca cola için pepsi'nin varlığı önemli bir avantajdır. Rakip
tanımlanabilir, hareketleri öngörülebilir, rekabet piyasa mantığı içerisinde
ilerler , böyle bir rakip piyasadaki tüketimi daha fazla kışkırtır, piyasayı
bilinçlendirir, gereksiz rakiplerin mantar gibi çoğalmasını önler.
Kurgu ticaretteki başarının çok
az bir kısmıdır. İkea gibi firmalar muazzam bir kurguya sahip olmalarına rağmen
bir ülkeye giriş yaptıklarında önce 1 mağazayla giriş yaparlar, sonra izlerler,
deneyim kazanırlar...kurgularını pratiklerle zenginleştirirler, kurguları çok
sağlam olmasına rağmen deneyim kazanmayı beklerler...
Biraz önce söylediğimiz gibi
gelecekte ticaret çok daha zor olacak, bugün doğru adımları atanlar için ise
çok kolay...bugün adım atıp kurgularını zenginleştirebilen firmalar rakipleri
için ulaşılmaz olacaklar...
Eski Türk filmlerinde bir
zenginin bir fabrikayı görüp, parayı bastırıp satın alması ve sahip olması türü
ticaret modeli çoktan eskidi...parası olan birisi A101 mağazalarını satın
aldığında 1 yıla kalmaz batırır...çünkü artık bütün süreçlere hakim olmak
gerekiyor ; tüketici kitlesini tanımak ve yönlendirebilmek gerekiyor, ürün
çeşitlerini son derece profesyonel ayarlamak gerekiyor, stok yönetimi ve
sevkiyatını bilmek gerekiyor...ticaretin geldiği nokta itibariyle şunu
rahatlıkla söyleyebiliriz ki ; günümüzde para hiç bu kadar itibarsız, sektöre
hakimiyet ve tecrübe hiç bu kadar değerli olmamıştı...