Değişim çağında yeni olanın yaşama süreci
Eskiden ancak cebinizdeki para kadar düşünürdünüz , şimdi iyi bir projeniz varsa bankadaki para kadar düşünebilirsiniz

Mustafa Zeyrek.... Geleneksel anlayışta tezgahımızı köşe başlarına kurardık. Coğrafya , yer ve mekan pazarlamanın asıl ana unsurlarıydı. Yeni dünyada ise ancak pazarlama yaklaşımıyla bir köşe edinebiliyorsunuz. Mekan anlamsızlaşırken sizi bir köşede tutabilen unsurlar her gün yenileniyor. Pazarlama köşesi her gün bu yeni kavşakları sorguluyor. Bugünün pazarlama kavşakları nerede kesişiyor ?
Türk filmlerinde sık sık tekrarlanan bir replik vardır :
Kadir : Seni seviyorum Nalan ?
Nalan : Bunu daha önce kaç kıza söyledin, alçak ?
Dün bir firmadan sms geldi .
Bayramınızı en içtem dileklerimizle kutluyoruz , bayram süresince yapacağınız alışverişlerde size özel hediyeler için çay içmeye bekliyoruz .
Müşteri : bunu daha önce kaç müşteriye söyledin , alçak ?
Müşteri inanmadığı , samimiyetsiz bir mesaja olumsuz tepki veriyor. Özel bir anlam bulamadığı mesaj, müşteri için gürültü haline gelebiliyor. Kurduğunuz bu anlamsız iletişimle müşteriyi sıkıyor ve müşteri sizden kurtulmak isteyebiliyor. Dün gittiğim Kiğili mağazasında kasiyerin ısrarına rağmen müşteri ne cep telefonunu ne de mail adresini vermek istemiyordu. Müşteri fayda göremediği bir ilişkiyi musallat olmak olarak görüyordu. Sadakat yaratmanın klasik yaklaşımlarında müşteri kendisine sadık bir figüran rolü biçildiğini hissediyor ve bu oyuna direniyordu. Siz siz olun müşterinizi müşteriyle aldatmayın…
Eğer diğer insanların da düşünebilecekleri bir şeyler söylerseniz ilk tepki takdirdir.Farklı düşüncenize karşı ise eleştiri …
Herkesin düşünebildiği bir fikrin sizi ileri götürebileceğini zannetmem. Farklı bir düşüncedeki sağlanan başarı ise düşünebilme yetisinin ötesinde erdemler gerektirir. İnsanların çoğu bu yüzden kaybeder : sadece düşünebildikleri için
Dünya yine de dönüyor, diyemeyecek birisi iseniz emin olun dünyanın döndüğünü de keşfedemezsiniz
Kaşmir halı Sibel Canla çektiği reklam filminin 3. kısmını yayınlıyor . Bu seride daha birkaç bölüm görecek gibiyiz
Sibel Can , Seda sayan gibi isimler birçok reklam filminde oynamış , gündemde kalmak için birçok sansasyonel olaya karışmış eskimiş yüzlerdir . Dolayısıyla inandırıcılık oranları oldukça düşüktür.Bunun bir reklam olduğu , para karşılığı yapıldığı bu yüzlerle birlikte bilinçaltında hemen oluşuverir. Reklam bu ünlüyle sadece bağırır , daha derin bir imge oluşturmaz. Zaten reklamdaki baskın öğe “yer gök kaşmir halı” sloganı ve Sibel can fiğürü , ürüne yönelik bir mesajdan ziyade bir iddiayı mesaj olarak taşımak istiyor gibi : biz büyüğüz , büyükler liğindeyiz…
Sibel Can’ın reklamın başında kameraya doğru eğilerek ufak bir göğüs görüntüsü vermesi dikkat çekmeyi hedeflese de amacı bu kadar bariz , konuyla ve diğer öğelerle bu kadar uyumsuz bir görüntü reklamı basitleştiriyor. Senaryosu belli bir film gibi , bir tekrar gibi algılanıyor. Yem olduğunu bu kadar belli eden bir tablo avına ulaşamaz…
“Yer gök kaşmir halı” sloganı işlenmeye çalışılıyor ama gökyüzünün ve yeryüzünün halıyla döşenme görüntüsü bu mesajı vermekte oldukça yetersiz ve basit kalıyor. Sibel canın uçarak Türkiye’nin belirli bölgelerini dolaşması , buraların halıyla döşenmesi ise Türkiye’nin tanıtım filminden alınmış gibi ,
Yer gök kaşmir halı müziği bu sloganı söylemek için zorlanarak yapılmış , akılda kalıp , kulağa hoş gelen bir ritmi yok.
Hakan plastik reklamının , “biz televizyona çıkıp reklam yapabiliyoruz”dan başka hiçbir anlam ifade etmeyen , 1950 lerin radyo reklamını andıran bir tarz var reklamda. Sibel Can öğesi o kadar ön plana çıkıyor ki , “sevdiklerime kaşmir halıyı öneriyorum” mesajıyla da birlikte sanki üründen daha çok Sibel can şöhretine yaslanılıyor . Estetik bir görüntü ve mesajdan ziyade Sibel can imgesine güvenilip yatırım yapılıyor ,
Reklamdaki mesaj ne ? Kaşmir halı neyi temsil ediyor ? Sıcak mı , desenleri Türk motiflerini mi andırıyor , sabırla işlenmiş bir ürün mü , estetik mi ? Verdiğiniz ürüne yönelik mesaj ne ? Ben bu reklamda böyle bir mesaj göremiyorum
Tipik bir satıcı kuralıdır : özellikten bahsetme faydayı vurgula ,
Çoğu zaman sizi bulup karşınıza çıkan müşteri ise fayda konusunda bir önbilgiye sahiptir
Direkt sipariş vermek yerine sizin karşınıza çıkıp dinliyorsa fayda yani asıl fonksiyon yeterli olmamıştır diyebiliriz ,
Hiçbir yarar sağlamayacak şaşırtıcı özellikler dahi faydanın önüne geçebilir,
Fayda bugünün ihtiyacını karşılar , özellikler yarının ,
Fayda “ daha başka “ sorusunu tatmin etmez , sadace susuzluğu giderir , susuzluk ise hiçbirşeydir…
Satıcı alandır , müşteri veren ,
Satıcı alacağını düşünür , müşteri vereceğini
Müşteriye yanlış zamanda soru sorma imkanı verirseniz müşteri kafasındaki “ ne vereceği “ konusunu eşeler ,
Müşterinin ne vereceği etrafında dönen bir pazarlıkta ise eliniz gittikçe zayıflar ,
İyi satıcı , aradaki zaman topunu kaparak alacak hanesini doldurabilendir
------ *** -------
Bir kral savaşta pazarlık yapıyor ise , düşmana, teslim olduğunda kazanacaklarını anlatarak ikna eder
Burger King ‘in ramazan için hazırladığı reklamda bir yeniçeriye hamburger yediriyor. Global düşün ilkesinden hareketle yerel davranmaya çalışırken ezberini yanlış uyguluyor. Coca cola’nın reklamlarında kullandığı “sordum sarı çiçeğe “midisine karşı pala bıyıklı , yeniçeri şapkalı bir savaşçının hamburger yemesi … Kaybeden tarafın çıkartıp Türk bayrağını sallayarak savunmaya geçmesi gibi… Yerel değerlerle , Türklükle bağlantı kurmak için zoraki çaba , son kurşun , belaltı vuruş …
Burger King’in hedef kitlesi kim ? Cola Pazar payını genişletebilecek ve her eve girebilecek potansiyelde bir ürün olması açısında daha doğru bir noktadan bu tür bir reklamla iş yapabilir. Ancak Burger King’in hedef kitlesi daha genç bir kitleyle sınırlıdır ve bir ürününü ötesinde bir yaşam tarzına hitap eder. Müşteri kitlesi içine dahil edemeyeceği bir kesimi hedef alarak kendi kitlesinden uzaklaştırabilir bu reklam firmayı. Tarz itibariyle tercih edilme nedeni reklamda verdiği mesajın tam tersi mesajlar verdiği içindir. Bu tarza yaklaşarak yerel bir restauranta dönüşebilir
Kendini farklı hisseden , geleneklere tepkili , Avrupai yaşam tarzına özenen genç kitleye bu reklamla nasıl bir mesaj verilmek isteniyor ? Yerel davranmak adına marka konumlandırmasına tezat bir yöne sürüklemiyormu bu reklam firmayı ?
Ayrıca Yeniçerilerin Türk insanının bilinçaltındaki imajını hiç düşünmemiş olabilirler mi ? Yeniçeriler yeniliğe karşı direnmeyi , isyanı , halka baskı gibi negatif imajlara sahiptir.
Kayserinin pastırmacıları dahi böyle bir reklama girişmezken , Burger King’in bu reklamı ilginç… Bir sonraki ramazan günlerinde şark köşesi kurmasını tavsiye ediyoruz
Bir şeyi gizlerseniz ve karşıdaki insan bunu hissederse her zaman en kötü senaryoyu düşünür.
En kötü senaryoyu sizin ağzınızdan duyan bir kişi ise bu sonuca her zaman en pozitif yaklaşımı sergiler.
En kötü cevaptan daha kötü olan cevapsızlık , müşterinin zihninde oluşan soru işaretleridir.
AYŞE : “ Akşam neredeydin hayatım “
ALİ : “ şey , arkadaşlar çağırmıştı da… “
AYŞE : " Kesin beni aldatıyor…"
“Lütfen bana inan “ demenin bir başka yolu da kesinlik bildiren cümlelerdir. “Mutlaka , kesinlikle “ gibi cümleler inandırıcı olmasına rağmen inandırıcı olma gayreti ve anlamını da içinde barındırır. Mutlaka cümlesiyle başlayan bir cümle “ aslında söylediğim şeyler yeterince inandırıcı değil “ izlenimini yaratır.
MÜŞTERİ : Üründe herhangi bir problem çıkarsa nasıl bir destek sağlıyorsunuz ?
KAYBETTİREN YAKLAŞIM : Kesinlikle hiçbir problem yaşamazsınız , mutlak suretle garanti veriyoruz …
KAZANDIRAN YAKLAŞIM : Şu telefon numarasını aradığınızda en kısa sürede yardımcı oluruz…
mükemmel yanıt veren satıcılar bir sorunla karşılaştıklarında da mükemmel yanıt vermeye programlanmış gibidir , müşteri soru sorarken yanıtınıza değil yaklaşımınızı görür
Ali topu at ; çünkü topu kaleye götüren iyi bir takım oyuncusu olamaz
Bir satıcıyı ayakta tutan bilgi değil hayal gücüdür , öğrenme unut
Hiçbir mantık , sağduyusu zayıf çocuksu bir kişilikten daha iyi satış yapamaz
Filozoflar doğru soruyu sorar, satıcılar doğru cevabı verir
İyi arkadaş satışta iyi ya da kötü olan değil , farklı bir yaklaşımı olandır
İşini bırakman için en doğru zaman en iyi olduğun andır; aşkın ömrü 3 yıldır derler çünkü heyecan kalmaz , satışın da …
Bir satıcının önce müşteri rasyonalitesini kırar , sonra karşısındakini tekrar rasyonel bir çizgiye taşır
Çılgın bir kahkaha , çoğu mantıklı savunmadan daha iyi iş görür