Sıcak Para ve Asgari Ücret tartışılırken...Devlet ekonomiye müdahale ettiğinde denge bozulur...
Devlet asgari ücreti belirler. Amaç, yasal olarak işçiyi çalıştırabileceğiniz alt limiti belirlemek ve işçinin sömürülmesini önlemektir. Oysa, biz biliyoruz ki , devletin müdahale ettiği çoğu durumda ekonomik denge bozulur. Asgari ücret, reel piyasada değil, devlet tarafında belirlendiğinde üretim maliyetleri, üretim yapılamaz noktaya gelebilir. Komşularımızdan birçok ülke üretim maliyetlerinin düşüklüğü nedeni ile üretim avantajına sahip olabiliyor ve rekabet üstünlüğü elde ediyor. Doğu’da asgari ücretin altında çalışmaya razı birçok insan var iken, işçilik maliyetlerinin yüksekliğinden dolayı üretim gerçekleşmiyor.
Doğudaki insanın düşük ücretlere çalışması bu ücretlerin hep böyle olacağı anlamına gelmez. Çin çok düşük ücretlerle işçisini çalıştırarak üretime başladı ancak bugün yavaş yavaş ücretler yükseliyor. Bölgesel sanayileşme sağlandıktan sonra ücret dengesi sağlanacaktır. Ancak, düşük ücretle de olsa üretim eğer harekete geçmezse işsizlik ve üretimsizlik kronik hale gelir, sosyal patlamalarla bölge sanayi için uygun olmayan koşullar üretebilir.
Doğu düşük ücret ve dolayısıyla ucuz işçilik avantajıyla bir üretim bölgesi olabilecekken şu an beklemede.
Devlet’i bisiklet sürmeyi ilk öğrendiğiniz dönemdeki yardımcı tekerleklere benzetebiliriz. Devlet sanayileşmenin ilk dönemlerinde mutlaka destekleyici bir aktör olarak ekonomide yer almalı. Ancak, bir süre sonra ekonomiden elini çekip , liberal koşulları sağlayıcı, hakem rolüne çekilebilmeli. Çin’de devlet bugüne kadar ki görevini son derece başarılı yerine getirdi ancak önümüzdeki dönem Çin’de çok sert siyasi mücadeleler olacaktır. Gelişmesini sağlamak için mutlaka açık toplum haline gelecektir. Bizdeki laik- muhafazakar çatışmasını benzerleri ileriki dönemde Çin’de çok çetin yaşanacaktır.
Yine, devletin yaptığı önemli bir hata üreticiyi korumak adına ithalatı kısmak ve vergi yüklemektir. Milliyetçiler de genellikle bunu savunur.
Bu düşünce 18. Yüzyıl merkantalistlerin savunduğu bir düşüncedir. İthalata vergi koyduğunuzda, yurt içindeki fiyatları yükseltirsiniz, fiyatlar yükselince üreticiler ihracat yapmak yerine iç piyasaya yönelir , yani ithalat kısıldıkça dolaylı yoldan ihracatı da kısmış olursunuz. Bu da enflasyonu arttırır , ihracata odaklanmayı azaltır.
Ayrıca, bakkaldan 5 tl ye süt alacağınızı düşünelim. Sütü ithal ettiğinizde eğer bu süt 4 tl ye satılabiliyorsa tüketim artar, bu da ekonomiyi hareketlendirir. İthalatı kıstığınızda, iç piyasadaki üretici sütü 6 tl ye çıkarıyorsa tüketim azalır, bu da ekonomiyi yavaşlatır, ithalat için koyduğunuz kotadan daha fazla uzun vadede ekonomiyi yaralar.
Siz 4 tl ye süt ithal etmediğinizde , süt üretme yeteneği olmayan adam 6 tl ye süt üretmeye kalkar, bu da ülke kaynaklarını ve üretim araçlarının verimsiz kullanımı demektir.
Biz sadece ihracatın bir getiri olduğunu, bu şekilde para kazandığımızı düşünürüz oysa ithalat da verimliliği arttırır, üretim araçlarının doğru kullanımını sağlar.
Bugünlerde sıcak para girişinin sınırlandırılması konusunu tartışıyoruz. Sıcak para güvenli bulduğu ülkelere gider. IMF ile anlaşmak neden sıcak para için gereklidir ? IMF, sıcak paranın sigortasıdır, IMF yabancı yatırımcıya “ eğer ülkede kriz olursa kredi vererek, ben senin alacaklarını tahsil etme garantisi veriyorum” der, bunu kredi vererek yapar, devletin nereye harcama yapacağını belirleyerek yapar. IMF aslında yabancı yatırımcının alacaklarını koruyan bir mekanizmadır.
Yabancı sermayeyi koyun sürüsünün içerisinde dolaşan birisine benzetebiliriz. Koyun sürüsünün içerisinde ani bir hareket yaptığınızda sürü dağılır. Kendisine yönelik bir tehdit olmasa dahi dağılır. Yabancı sermaye de ani siyasi istikrarsızlık gibi durumlarda sürü gibi dağılarak ülkeyi zor duruma düşecekken, iflas noktasına getirebilir. Ancak, sıcak para o ülkede çok fazla biriktiğinde ülkedeki aktörler değil, bizzat yabancı sermayenin kendisi ani atağı bilinçli olarak yapabilir. Yani, birisi ani bir kaçma eğilimi gösterdiğinde diğerleri de onu takip edebilir, speküle edebilir ve istikrarsızlık yaratabilir. O yüzden sıcak paranın kontrol edilmesi gerekir.