Esnaflık mesleği yok mu oluyor ?

Banvit ve Koç kırmızı et sektöründen çekildiklerini açıkladılar. Belirli bir sermaye ve büyüklükte olan firmaları % 15 gibi kar marjları tatmin etmez. Bu iki firmanın sektörden çekilmesinin nedeni, ithalat ile %40 civarında olan kar marjlarının %15 seviyelerine düşmesi.

Ancak, %15 kar marjı küçük üreticiyi ve çiftçiyi tatmin eder.

Devlet tüketiciyi korumak yerine, çiftçiyi korumayı tercih etseydi ve küçük üreticiyi destekleseydi uzun vadede hem çiftçi hem de tüketici kazanırdı. Şimdilik devlet ithalatı tercih etti.

Çiftçin ve ufak üreticinin önemi bu tür durumlarda ortaya çıkıyor. Ülkede cari açık zaten önemli bir problem iken, kırmızı eti de ithal hale getirmek ne derece doğru ?

Büyük firmalar sistem kurar, ufaklar ise dinamizm yaratır, boşlukları doldurur. Bütün büyük firmaların yöneticileri de, sahipleri de esnaflık , toptancılık gibi sınıflarda yetişir. Esnaflığı bitirdiğinizde girişimci insanların yetişebileceği ortamı da öldürmüş olursunuz.

Son dönemlerde esnaflık ve küçük girişimcilik üzerinde kara bulutlar dolaşıyor. İmajı iyice zedelendi, güvenilirlik ve itibar olarak önemli bir kayba uğradı. Amiyane tabir ile esnaf kazıkçı oldu, bu şekilde görülmeye başladı.

Bunun birkaç nedeni var.

Migros’da kötü bir davranışla karşılaştığınızda hata ya çalışanın ya da sistemin olur, esnaftan kötü bir davranışla karşılaştığınızda ise bütün esnaflar kötü olur. Sistem sorgulanmaz, kişi ise sorgulanır. Suçlu belli olduğunda hedefini bulur, hatta genelleme yapılır, belirsiz olduğunda öfke hedefini bulmaz ve dağılır.

Daha birçok neden var ama önemli nedenlerden bir tanesi de büyük firmaları elinde tutan medyanın esnafa bakışı ve esnaf haberlerini işleyişi.

Oysa, sadece büyük firmalarla sağlam bir ekonomi oluşturmanız mümkün değildir. Büyük firmalar yurt dışı rekabeti sağlar, yurt dışından ülkenize girip piyasa dengesini bozacak uluslararası firmalar için bir denge ve güç oluşturur. Ancak, her bireyin bir mağazaya girip çalışması mümkün ve doğru değildir. Bu şekilde girişimci değil, çalışan ve memur yetiştirirsiniz, rekabet gücünüz azalır. Sermaye birikimi ufak girişimci olmadan sağlanamaz.

Amerika’daki yaşayan insanların kültürünü incelediğinizde daha çok girişimci olduğunu görürsünüz. Amerikan halkı risk almayı sever, bu yüzden daha çok üretim, daha çok yeni ürün ve girişimci çıkartır. Türkiye insanlarının kültürünü incelediğinizde ise, Türk halkının riski sevmediğini, sağlamcı olduğunu görürsünüz. Bunun nedeni de devletçi bir ekonomiden çıkması , ekonomide devletin önemli bir aktör olarak istihdamın önemli bir bölümünü sağlamasıdır. Eğer esnaflık ve ufak girişimcilik yeteri kadar desteklenmezse gelecekte ülkenin kültüründe rekabetcilik, risk ve girişimcilik kültürü gelişmeyecektir. Bu kültür gelişmediği taktirde ise ülkenin rekabet gücü zayıflayacaktır. Hükümet bu gün için ithal etmeyi pratik bir çözüm olarak görüyor ama bu mantıkla yarın ithal etmeye mecbur kalabilir , üretim yapacak girişimci bulamayabilir.

Paylaş

Takip